Öğretmenlik; tarihin her döneminde ve bütün coğrafyalarda icra olunmuş ve olunacak bir meslektir

İsmi;hoca'dır,profesördür,üstad'dır,usta'dır,öğret men'dir veya başka bir şeydir.
Hiç mühin değil.Önemli olan;insana bilmediği bir şeyi öğreten"öğretici"olma durumudur.İşte bu hususiyeti dolayısıyla öğretmenlik mesleği fevkalade onurlu,şerefli ve önemli bir meslektir.İhtilaller,darbeler,diktalar ve bol yasaklı devreler bile öğretme ve öğrenmeyi tatil edememişler ve edemiyeceklerdir de.Olsa olsa,biraz takip,biraz baskı ve biraz da sürgün...Fakat öğretme ve öğrenmeyi bir faaliyet olarak durdurmak hiç bir zaman mümkün olmamıştır ve olamaz da...

Öğretmek isteyen çin;engeller geçersizdir,zaman da bulur,zemin de..İnsanlara bir şey vermek isteyenin ağzına kilit vursalar;eli-kolu ve kaşı-gözü ile vereceğini verir.Okulları,radyo-televizyonu,kitabı,gazeteyi ve dergiyi yasaklasalar;evde,yolda,vasıtada,bağda,bahçede ve tarlada verir vereceğini,öğretir öğreteceğini öğretmen..

Bunlar geçmişte olmuş şeylerdir.Gelecektede olabilir,her ne kadar kötü şartlar temenni edilmese de..Burada aslolan irade ve azimdir.
Öğrenmek isteyen içinde aynı..Yeryüzü bir baştan diğer bir başa dersane..Gayret ehli için;Öğrenmeninde öğretmeninde ALLAH'ın bu geniş dünyasında zaman ve zemin bulması hiç de zor değildir.

Ancak şunu hiç bir zaman unutmamak lazımdır ki;"Öğretmenlik";tatmini maddede arayanların veya maddi bakımdan tatmin olmak isteyenlerin mesleği olarak düşünülemez.

Öğretmenlik "yüksek ideal"sahiplerinin tatmin olacağı bir meslek olarak düşünülmelidir.Hocalık,bitmek tükenmek bilmeyen bir enerji ile derstençıktıktan sonra yorgunluk değil;hazz ve heyecan duyabilenlerin mesleğidir.

Öğretmen dersin nasıl geçtiğini,günün nasıl bittiğini,hafta sonunun geldiğini fark edemeyecek kadar,öğretme ve bir şeyler verme sevdalısı ve tiryakisidir.
Geleceğin mühim insanlarının hocası olmuş olacağını,onların yapacakları hayırlı iş ve hizmetlerden dolayı dünyada büyük gurur ve hazz duyacağı gibi,Ahirette de hesapsız ecre nail olacağını düşünerek heyecanlanır.
Öğretmenlik;ideal ve heyecl taanla tatlanan ve bu sayede katlanılan bir meslektir.

Eğitim-öğretimin mihveri ve temel taşı öğretmen(belki de daha doğrusu:"öğreten")dir.

Çok lüks binalarda,çok iyi imkanlar içerisinde;vasıflı öğretmen olmadıkça yapılabilecek fazla bir şey yoktur.Siyasetçisi,idarecisi ve velisi ile bu gerçek kavranamadıkça,havanda su döğmeye devam eder dururuz.

O kadar sığ ve basit düşünceler,o kadar yüksek makamlarca telaffuz ediliyor ki,insan şaşırıp kalıyor.Kimileri modern okul binasını;kaliteli öğretimin birinci şartı olarak görürken,kimileri de bilgisayarı eğitim-öğretimde başta gelen sihirli bir kurtarıcı olarak değerlendiriyor.Binayı ve bilgisayarı kim kullanacak bunun üzerinde durulmuyor.

Dünyanın hiç bir yerinde insanın öne çıkmadığı hiç bir icraat yoktur ve olmayacaktır da..

En gelişmiş makine ve cihazlara sahip,buna karşılık az gelişmiş kafaların hakim olduğu ortamlarda;aletlerin yapacakları fazla bir şey yoktur.

ÖĞRETMENLENLİK SANATTIR

EĞİTİM

Evvelce karşılığı;"terbiye"idi.Yani yetiştirme,şeki verme,güzelliklerle benzeme manasına bir terbiye.

İnsanda beklenen hizmeti ortaya koyabilmesi için gereken,maharet-beceri ve kabiliyeti kazandırma ve geliştirmeyle ilgili uygulamalı açıklama..Manen ve moral açısından zenginleştirme,güzel alışkanlıklar kazandırma.Edep,haya,iffet ve ahlakla mücehhez kılma.Öğrendiklerini hayata geçirmeye yardım etme.

ÖĞRETİM

Eskiden"talim"denilen şey.Talim,yani ilim verme,bilgili kılma.
İnsanın kabiliyet,meziyet ve gayretlerini bilgi ve metod dahilinde ilmen geliştirme ve onu;kendisine,ailesine,milletine ve bütün insanlığa faydalı hale getirme çabası.

MİLLİ EĞİTİM

Milli Ruh ve değerlerin ön plana çıktığı,milli ses ve zevklerin yer aldığıu ve milli dokuyu besleyici karakterdeki eğitim.

EĞİTİM ÖĞRETİMİN GAYESİ

1]Bilgi Kazandırmak
Öncelikle ülkemizin,sonra da bütün dünyasının ihtiyaçlarına cevap verici,gelişmiş dünyayı takiple,çağın ve günün gereklerine ışık tutucu,tabulara,yasaklara ve papağanlaşmaya yer verilmeyen,gerçek bilgiyi ve gerçeğin bilgisini kazandırmak.

2)Metod Öğretmek
Bilgi,bir metod dahilinde verilecek,ayrıca usulüne uygun ve yerli yerinde kullanılması da öğretilecektirMetod(usul) olmadan;vusül (hedefe ulaşma) mümkün olmaz.
Malzemenin;çokluğu,sağlamlığı ve gelişmişliği,metod olmadıkça bir şey ifade etmez.Aşçılık bilmeyenin elinde kaliteli gıda maddeleri neye yarar ki?

3)Müsbet Davranışlar Kazandırmak
Kazanılacak bilgi ve öğretilecek metod;ortaya konulan davranışlarla test edilmiş olur.İslami anlayışta ilim;amel etmek içindir.Yani bilginin hedefi,davranışlara yansıması,aksetmesidir.

4)Maharet Kazandırmak,Mevcudu Geliştirmek
İnsanoğlunun fıtratında bir takım cevherler mevcuttur.Bunların miktarı herkeste aynı değildir.Eğitim sayesinde mevcutlar keşfedilip,uygulamaya geçirilir.


ÖĞRETMEN KİMDİR?

1)idealisttir
Mesleğinin bilgi ve metoduna sahip ve onu çok seven,hatta sevgiden öte öğretmenliği bir ideal olarak gören kimsedir.

2)Hocadır,Muallimdir ve Öğreticidir
"İyi öğretme nin sevdalısıdır"Bu uğurda yorulmaktan zevk alır.Dolayısıyla iyi bir öğreticidir.Kaç yıllık kıdeme sahip olursa olsun,derse hazırlıksız girmez.Zengin muhtevalı bol misalli,hayatla irtibatlı bir ders ciddiye alınır ve sevilir.Bunu yapacak hocadır.
İmtihanlarını haberli yapar,bakın şeklinde yapmaz.Sorularını dengeli sorar.

Asla tek konudan imtihan yapmaz.Hayatla ve pratikle irtibatlı sualleri seçmeye itina gösterir.Kolay anlaşılacak ve net sorular sorar.Cevabı hatırlatan,ipucu veren tarzda cümleler kurar.Zamanı ve süreyi iyi hesap eder.Soruları ne en çalışkana nede en tembele göre değil,vasat seviyeye hitab eder tarzda hazırlar.

Adil ve sağlıklı bir değerlendirme için;cevap anahtarı hazırladıktan sonra,sakin bir zeminde ve normal bir haleti ruhiye içinde,kağıtları okumaya başlar.Yprulduğunda veya sıkıldığında ara verir.İlk değerlendirmeden sonra muhakkak kontrol eder.
Öğretmen,konular arasına uygun şekilde genel kültür bilgilerini serpiştirir.
Günün getirdikleri ve aktüalite;ehemmiyetine göre dersin bir yerine yerleştirir.

Nasihat ve yol gösterme öğretmenin başta gelen görevidir.Yeri geldikçe ve konular arasına sıkıştırılacağı gibi;lüzum görülürse müstakil olarak da ele alınabilir.Nasihatı şahsa yöneltmek yerine ortaya yapmak,suçlamadan ve misallendirerek yapmak daha tesirli olur.Bazan bu nasihatı tenhada ve tek olarak da icab eder.Hatta bu,bazı veliler için bile düşünülebilir.Yeter ki,vakti ve dozu iyi ayarlansın.

3)Velidir
Gerçek bir veli gibi talebenin her şeyiyle ilgilenir.Öğrencisinin sıhhati,mali durumu,gecikmeleri,devamsızlıkları,bararısızlığı,k abiliyetsizliği,dersi kavramadaki problemi,dalgınlığı,düşünceli oluşu,dikkatsizliği...yani onun her hali,ideal öğretmenin ilgi alanına girmektedir.
Bunların bir kısmı veli,bir kısmı okul-aile birliği koruma derneği vasıtasıyla,kalan bölümü de bizzat öğrenci ile geliştirilecek samimi diyalogla çözüme kavuşturulur.

4)Arkadaş,Sırdaş ve Dosttur
Öğretmen üzerine düşen görevi yapınca dostluk köprüsü kurulmuş olur.Arkadaş ve dostlar arasında sır saklanamayacağı için de sırdaşlık gelişir.
Bu arada dikkat edilecek hususlar;muhatabımızın mizac ve karakterinin keşfedilip mesafenin buna göre ayarlanması ve hızlı bir arkadaşlık temposu yerine,adım adım mesafe alınması konusudur.

5)Rehberdir,Örnektir
Tarz ve şekli yaşa ve sınıfa göre değişmekle beraber,talebenin,öğretmenin adeta kare kare fotoğrafını çeker bir takipçilik yaptığı bilinen bir gerçektir.
Burada bazan hayranlık,bazan açık arama,bazan merak,bazan maksatsızda olsa muhakkak bir filme alış ve kayda geçiş vardır.
Kameranın kaydettikleri;daha sonra arkadaşlar arasında konuşulacak ve aile meclislerinde dile getirilecektir.

Bu sebeple öğretmen kendine biraz sıkıntı versede ;bazı konularda titizlik gösterecektir.
Prensip olarak;talebeye derste yaptığı tavsiye ve telkine muhalefet etmemek,yani teori-pratik uyumuna dikkat etmek konusunda ince eleyip sık dokuyacaktır.Derse vaktinde girip çıkma.Kılık kıyafetine itina gösterme.Jest ve mimiklerine dikkat etme.İstanbul türkçesini kullanmayagayret gösterme,Kibar ve nazik olma gibi konularda pür dikkat davranacaktır.

6)Çok Okuyan ve Çok Okutandır
Öğretmen;okul kitaplarındaki bilginin tekrarcısı demek değildir.Branşı ile alakalı değişik kaynaklara ulaşma merakında olduğu gibi,genel kültür ve biyografik bilgilerede meraklıdır.
Devamlı okur,öğrencileri onu tenefüste,öğretmenler odasında hep kitap okurken görür.
Öğretmen sınıfa her hafta değişik bir kitapla girer ve merak uyandırıcı kısa bir kitap tanıtımı yapar.

Onun bu hareketi zaten "sizde bol bol okuyun "demektir.Kitap okumayı sevmeyenler veya okumakta zorlananlara hikaye roman türü kitaplar tavsiye eder.Hatta kitabı nerede ve ucuz bulmaları için adres temin eder.
Kitap satarak para kazanıyor dedi-kodusunu bertaraf ederek,kitabı bizzat öğrencilerine getirirse daha iyi olur.

7)Takdir ve Teşekkürü Boldur
Herkesin takdir olunmaya ihtiyacı vardır.Teşekkür de bizi,fıtratımız itibariyle memnun eder.Büyüklerin küçükleri takdir ve taltifleri esas olmakla beraber,aksi de hoşa gider.
Öğretmenin talebesini takdiri ise her zaman beklenen bir davranıştır.Disiplinli,prensipli ve gayretli olması dolayısıyla "aferin"aldığı gibi,derslerdeki çaba ve başarısı ile de takdir ve teşekkürü hak eden genç,bunun sevinç veheyecanı ile daha da gayrete gelir.
Öğretmenin küçük çaba ve başarılara bile;aferin ve bravolarla,teşekkürlerle mukabelede bulunması beklenir.

Bu konularda cömert olan eğitimciler sevinirler.
Takdir ve teşekkür,sözle olabileceği gibi,kitap ve kalem benzeri hediyelerlede olabilir.
Her ikisi birleşirse elbette daha iyi olur.

8)Yol Gösterici ve Yönlendiricidir
Kitap ve dergi tavsiye eder.Konferans,sergi,seminer ve açık oturum gibi kültürel programlara yönlendirir.
Tarih ve kültür açısından görülmesi lazım gelen yerleri duyurur,ulaşımına kolaylık sağlar,icabında bizzat öne düşer.
Kabiliyet ve heveslerine göre,öğrencilerini sanat ve spora teşvik eder.Gelecekteki tahsil hayatı ile alakalı tavsiye ve rehberlikte bulunur.

Prof.Dr.Osman Öztürk